Фиқҳ дарслари (134-дарс). Халога кираётганда ўқиладиган дуо (иккинчи мақола)
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
1. Қазои ҳожат қилмоқчи бўлган шахс Аллоҳ таолонинг исми ёзилган, шунингдек, малоикалар, «Азийз», «Карим», «Муҳаммад», «Аҳмад»га ўхшаш улуғ исмлар ёзилган нарсаларни ўзи билан бирга олмаслиги керак.
عَنْ أَنَسٍرَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَإِذَا دَخَلَ الْخَلَاءَنَزَعَ خَاتَمَهُ. رَوَاهُأَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ.
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
عَنْأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ:كَانَ النَّبِيُّصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا خَرَجَمِنْ الْخَلَاءِ قَالَ: «الْحَمْدُ لِلَّهِالَّذِي أَذْهَبَ عَنِّي الْأَذَى وَعَافَانِي». رَوَاهُ ابْنُمَاجَهْ.
Анас ибн Моликдан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон халодан чиқсалар:
«Алҳамду лиллааҳиллазий азҳаба анний ал-азаа ва аъфаний» – «Мендан озорни кетказган ва поклаган Аллоҳга ҳамд бўлсин», дер эдилар».
Ибн Можа ривоят қилган.
4. Ўтирганда оғирлигини чап оёғига солиб, икки оёғининг орасини кенг қилиб ўтиради. Ўшанда чиқадиган нарса осон чиқади.
عَنْسُرَاقَةَ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: أَمَرَنَا رَسُولُاللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْنَتَوَكَّأَ عَلَى الْيُسْرَى وَأَنْ نَنْصِبَ الْيُمْنَى. رَوَاهُ الطَّبَرَانِيُّ.
Суроқа ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларни чап оёққа суяниб, ўнгини тик тутишга амр қилдилар».
Имом Табароний ривоят қилган.
5. Заруратсиз гапирмайди.
عَنْأَبِي سَعِيدٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ ،عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَا يَخْرُجُ الرَّجُلَانِ يَضْرِبَانِ الْغَائِطَ كَاشِفَيْنِ عَنْ عَوْرَتِهِمَا يَتَحَدَّثَانِ فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَمْقُتُ عَلَى ذَلِكَ». رَوَاهُ أَبُودَاوُدَ.
Абу Саъид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Икки киши қазои ҳожатни ирода қилиб чиқиб, авратларини очиб гаплашавермасин. Чунки Аллоҳ азза ва жалла бундан ғазабга келади», дедилар».
Абу Довуд ривоят қилган.
عَنِابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: مَرَّ رَجُلٌعَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَيَبُولُ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَرُدَّ عَلَيْهِ. رَوَاهُ مُسْلِمٌوَالتِّرْمِذِيُّوَالنَّسَائِيُّوَابْنُ مَاجَهْ.
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам таҳорат ушатаётганларида бир киши яқинларидан ўтаётиб салом берган эди, алик олмадилар».
Муслим, Термизий, Насоий ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Таҳорат ушатаётган одамга салом бериб бўлмаслиги, салом берган одамга таҳорат ушатаётган одам алик олмаслигини ушбу ҳадисдан билиб оламиз. Бундан олдинги ҳадисда эса қазои ҳожат пайтида оддий гап ҳам гапириб бўлмаслиги айтилган эди.
6. Ҳожатдан ташқари қолиб кетмайди.
Чунки халода кўп қолиш бавосир ва жигар хасталигига сабаб бўлиши мумкин.
7. Ўтириб бавл қилади.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам доимо ўтириб бавл қилганлар. Саҳобаларни ҳам тик туриб бавл қилишдан қайтарганлар.
رَوَىالتِّرْمِذِيُّعَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ: رَآنِي النَّبِيُّصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَا أَبُولُقَائِمًا فَقَالَ: «يَا عُمَرُ،لَا تَبُلْ قَائِمًا»، فَمَابُلْتُ قَائِمًا بَعْدُ.
Имом Термизий қилган ривоятда ҳазрати Умар ибн Хаттоб:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг тик туриб бавл қилаётганимни кўриб:
«Эй Умар, тик туриб бавл қилма», дедилар. Шундан кейин ҳеч тик туриб бавл қилмадим», деганлар.
عَنْعَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: مَنْ حَدَّثَكُمْأَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَيَبُولُ قَائِمًا فَلَا تُصَدِّقُوهُ، مَا كَانَ يَبُولُ إِلَّا قَاعِدًا. رَوَاهُ أَحْمَدُوَالتِّرْمِذِيُّوَالنَّسَائِيُّ.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Ким сизга «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам тик туриб бавл қилар эдилар», деса, тасдиқламанглар. У зот фақат ўтириб бавл қилар эдилар».
Имом Аҳмад, Термизий ва Насоий ривоят қилишган.
8. Шамол эсаётган тарафга, сувга, қабристонга, йўлга, одамлар дам оладиган жойларга, ердаги ёриқ ва тешикларга, меваси бор дарахтнинг тагига ва ғусл қиладиган жойига бавл қилиб бўлмайди.
9. Қазои ҳожатни қиблага олдини ёки орқасини тўғрилаб қилиб бўлмайди.
عَنْأَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيِّ: أَنَّ النَّبِيَّصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَاأَتَيْتُمْ الْغَائِطَ فَلَا تَسْتَقْبِلُوا الْقِبْلَةَ وَلَا تَسْتَدْبِرُوهَا». رَوَاهُ الْخَمْسَةُ.
Абу Айюб Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Қазои ҳожатга борсангиз, қиблага юзланманг ва унга орқангизни ҳам ўгирманг», дедилар».
Бешовлари ривоят қилишган.
10. Қазои ҳожат қилаётган шахс осмонга, фаржига ва ўзидан чиқаётган нарсага назар солмайди. Қўли билан ҳар нарсаларни ушламайди. Ўнгга ва чапга алангламайди, мисвок қилмайди.
(Тамом)
«Кифоя» китобининг биринчи жузи асосида тайёрланди
© islom.uz 2003-2025.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган. Сайтдан маълумот олинганда манба кўрсатилиши шарт.
Email: admin@islom.uz
Telegram: @portalislomuzadmin_bot
Ўзбекистон, Тошкент, 100185
Сўгалли ота кўчаси, 5-уй
