Фиқҳ дарслари (159-Дарс) Ҳаром қилувчи такбир
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
فَرْضُهَا: التَّحْرِيمَةُ، وَالْقِيامُ، وَقِرَاءَةُ آيَةٍ فِي كُلٍّ مِن رَكْعَتَيِ الْفَرْضِ، وَفِي كُلٍّ مِنْ رَكَعَاتِ الْوِتْرِ وَالنَّفْلِ.
وَالْمُكْتَفِي بِهَا مُسِيءٌ. وَعِنْدَهُمَا آيَةٌ طَوِيلَةٌ، أَوْ ثَلَاثٌ قِصَارٌ. وَالرُّكُوعُ، وَالسُّجُودُ بِالْجَبْهَةِ وَالْأَنْفِ، وَبِهِ يُفْتَى. وَالْقَعْدَةُ الْأَخِيرَةُ قَدْرَ التَّشَهُّدِ، وَالْخُرُوجُ بِصُنْعِهِ.
Намознинг фарзи: таҳрима, қиём, фарзнинг икки ракъатининг ҳар бирида ҳамда витр ва нафлнинг ҳар бир ракъатида бир оят қироат қилиш.
Ўша бир оят билан кифояланган гуноҳкордир. Икковларининг наздида бир узун ёки уч қисқа оят қироат қилиш, рукуъ, пешона ва бурун ила сажда қилиш. Фатво шунга берилган. Ташаҳҳуд миқдорича охирги қаъдада ўтириш. Намоздан чиқиш намозхоннинг амали ила.
Бу жумлаларда намознинг ичидаги фарзлари ҳақида сўз юритилмоқда. Келинг, уларни бирма-бир, батафсил ўрганиб чиқайлик. Ҳар бир ҳукмнинг шаръий далили билан ҳам қўлдан келганича танишайлик.
Намознинг фарзи (қуйидагилардан иборат):
1. Таҳрима.
Бу ердаги «таҳрима» намозни бошлашда айтиладиган такбирдир. Уни «такбири таҳрима», яъни «ҳаром қилувчи такбир» дейиш одат бўлиб қолган, чунки намоз ўқишни ният қилиб, «Аллоҳу акбар!» деб такбир айтиш билан намоз ўқувчига ушбу такбир айтишдан олдин ҳалол бўлган ишлар ҳаром бўлади. Намознинг ичида улардан ҳеч бирини қила олмайди.
Намозхон тик турган ҳолида ўзи эшитадиган қилиб, араб тилида «Аллоҳу акбар!» дейди. Такбирнинг бошқа тилдаги маъносини айтса бўлмайди. Имом қавмнинг баъзиси эшитадиган даражада такбир айтади. Такбирсиз намоз бўлмайди. Соқов бўлса, узри қабул бўлади.
Такбирнинг фарзлигига далиллар:
Аллоҳ таоло Муддассир сурасида:
وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ
«Ва Роббингни улуғла!» деган (3-оят).
عَنْ عَلِيٍّ رَضِي اللهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «مِفْتَاحُ الصَّلَاةِ الطُّهُورُ، وَتَحْرِيمُهَا التَّكْبِيرُ، وَتَحْلِيلُهَا التَّسْلِيمُ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ.
Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Намознинг калити покликдир, унинг (бошқа ишларни) ҳаром қилувчиси такбирдир, ҳалол қилувчиси эса саломдир», дедилар».
Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган.
عَنْ عَبْدِ اللهِ رَضِي اللهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «إِنَّ هَذِهِ الصَّلَاةَ لَا يَحِلُّ فِيهَا شَيْءٌ مِنْ كَلَامِ النَّاسِ، إِنَّمَا هُوَ التَّسْبِيحُ وَالتَّكْبِيرُ وَقِرَاءَةُ الْقُرْآنِ». رَوَاهُ مُسْلِمٍ وَأَبِي دَاوُدَ وَأَحْمَدَ.
Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Албатта, бу намозда одамларнинг каломидан ҳеч нарса мумкин эмас. У фақат тасбеҳ, такбир ва Қуръон қироатидан иборатдир», дедилар».
Муслим, Абу Довуд ва Аҳмад ривоят қилишган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам намозни нотўғри ўқиган одамга намозни ўргата туриб, жумладан, «Қачон намозга турсанг, такбир айт», деганлар.
«Кифоя» китобининг биринчи жузи асосида тайёрланди
© islom.uz 2003-2025.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган. Сайтдан маълумот олинганда манба кўрсатилиши шарт.
Email: admin@islom.uz
Telegram: @portalislomuzadmin_bot
Ўзбекистон, Тошкент, 100185
Сўгалли ота кўчаси, 5-уй
