Ақийда дарслари (147-дарс). Аҳли сунна мавқифи (иккинчи мақола)
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ
1. «Одамлардан йўлга қодир бўлганларига Аллоҳ учун Байтни ҳаж қилмоқ бурчдир» (Оли Имрон сураси, 97-оят).
Аллоҳ таоло ҳажни иститоъати бор кишиларга фарз қилди. Яъни соғлиги кўтарадиган, моддий имконияти бор ва ҳаж қилиш воситаларига эга бўлганларига фарз қилди.
Ана ўша нарсалардан бирортаси бўлмагани туфайли ҳаж қилмаган одамни Аллоҳ иқобга олмайди.
فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لِّأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
2. «Аллоҳга қўлингиздан келганича тақво қилинг» (Тағобун сураси, 16-оят).
Аллоҳ таоло инсонга иститоъати, яъни имкони, қудрати етганича тақво қилишни вожиб қилди. Кимда иститоъат бўлмагани учун тақво қила олмаса, гуноҳкор бўлмайди.
فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ
3. «Ким қодир бўлмаса, олтмиш мискинни тўйдирсин» (Мужодала сураси, 4-оят).
4. Аллоҳ таоло мунофиқларнинг
وْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لاَّتَّبَعُوكَ وَلَكِن بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ
وَاللّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
«Агар имконимиз бўлганида, албатта сиз билан чиқар эдик», дерлар» деган гапларини келтирган (Тавба сураси, 42-оят).
Ушбу оятлардаги иститоъат – қодир бўлишдан мурод асбобларнинг, воситаларнинг саломат бўлиши ва инсоннинг имкони бўлишидир.
5. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Имрон ибн Хусойн розияллоҳу анҳуга: «Намозни тик туриб ўқи. Агар қодир бўлмасанг, ўтириб, унга ҳам қодир бўлмасанг, ёнбошлаб», деганлар.
Бухорий ривоят қилган.
Бу ҳадисдаги иститоъат – қодир бўлиш ҳам асбоб ва воситаларнинг саломат бўлишидир.
Иккинчиси: иш билан бирга бўладиган иститоъат. Бундай иститоъат бир ишни бажариш ила ўз вазифасини адо этиш имкониятидан иборатдир.
(Давоми бор)
«Сунний ақийдалар» китоби асосида тайёрланди
© islom.uz 2003-2024.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган. Сайтдан маълумот олинганда манба кўрсатилиши шарт.
Email: admin@islom.uz
Telegram: @portalislomuzadmin_bot
Ўзбекистон, Тошкент, 100185
Сўгалли ота кўчаси, 5-уй
