
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Аллоҳ таоло Шуаро сурасида:
«Албатта, у (Қуръон) оламлар Роббининг туширганидир. Уни Руҳул Амийн олиб тушди. Қалбингга, огоҳлантиргувчилардан бўлишинг учун. Очиқ-ойдин араб тилида» (192-195-оятлар) деган.
Ушбу ояти каримадаги
«Руҳул Амийн»дан мурод Қуръони Каримнинг бошқа жойларидаги каби, Жаброил фаришта алайҳиссаломдир.
«Огоҳлантиргувчилардан» деганда эса «Пайғамбарлардан» деган маъно кўзда тутилган.
Яъни, «Эй Муҳаммад, Пайғамбарлардан бўлишинг учун Жаброил Қуръонни сенинг қалбингга равшан араб тилида олиб тушди».
Ушбу васфлардан келиб чиқиб, Қуръон илмлари бўйича мутахассис олимлар Қуръони Каримни «Аллоҳнинг Жаброил орқали Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қалбларига туширган мўъжиза каломидир», деб таърифлайдилар.
Шунга биноан, Аллоҳнинг каломидан бошқа нарса Қуръон бўлмайди. Жаброил алайҳиссалом Аллоҳнинг каломини Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қалбларига олиб тушса ва унда мўъжиза бўлса, Қуръон ҳисобланади.
Агар Аллоҳнинг каломини Жаброил алайҳиссалом Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қалбларига олиб келса-ю, мўъжизалиги бўлмаса, ҳадиси қудсий саналади.
Шунингдек, оятда Қуръон
«очиқ-ойдин араб тилида» эканлиги ҳам таъкидланмоқда.
Қуръони Карим бошқа тилга ўгирилса, Қуръонлиги қолмайди. Унинг бирор сўзи бошқа бир арабча сўз билан алмаштирилса ҳам, Қуръонлиги қолмайди.
Шундай бўлганидан кейин «ўзбекча Қуръон», «тожикча Қуръон» ёки шу каби ибораларни қўллаш мутлақо нотўғридир.
Улар Қуръони Карим маъноларининг ўзбекча ёки тожикча таржимаси дейилади.
Аллоҳ таоло яна:
«То Сийн. Ушбулар Қуръоннинг – очиқ-ойдин китобнинг оятларидир. Мўминлар учун ҳидоят ва хушхабардир», деган. («Намл» сураси, 1-2-оятлар).
Ушбу оятлар очиқ-ойдин Китоб бўлмиш Қуръоннинг оятларидир. Қуръонда ҳамма нарса очиқ-ойдин баён қилинган. Унинг оятларини ўрганаман, деган одам бемалол ўрганади.
Шу билан бирга, бу оятлар:
«Мўминлар учун ҳидоят ва хушхабардир».
Мўминлар бу оятларни ўқиб, ҳидоят топадилар. Улар Қуръони Карим оятларини ўқиб, иймонли кишиларга бериладиган олий мақом ва мукофотларнинг хушхабарини топадилар. Демак, Қуръондан ҳақиқий манфаат олиш учун, ундаги ҳидоятдан баҳраманд бўлиш учун мўмин ўқувчи керак. Бу очиқ-ойдин Китоб қалби очиқларнинг Китобидир. Қалби ғафлат, куфр, ширк ва нифоқ моғори остида қолганлар бу Китобни ўқиб, фойда топишлари қийин.
Қуръонни ўқиганда, унинг маъноларини тушунганда ўзида ҳидоят, башорат сезгисини ҳис қилаётганлар хурсанд бўлаверсинлар, уларга Қуръон таъсир қилмоқда, қалбларида иймон бор экан.
Аммо Қуръон ўқиганда унинг маъноларидан таъсирланмаганлар ўзларининг ким эканликларини билиб олсинлар. Ҳа, Қуръон ва унинг оятлари мўминлар учун ҳидоят ва яхши кунлардан башоратдир.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 30-жузи
Ушбу китоб Ўзбекистон Республикаси Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2024 йил 23 январдаги 03-07/362-рақамли хулосаси асосида тайёрланди.