1445 йил 19 Рамазон | 2024 йил 29 март, жума
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Мўминларга эслатма

Исломда ақл

08:08 / 12.10.2018 2873 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Аслида илм дегани ишларни ақл ёрдамида бажариш, демакдир. Ақл эса учраган нарсани тушуниб олиш қобилиятидир. Қуръон барча ишларда ақл билан иш юритишга чақиради, ақлни ишлатмаганларни қаттиқ танқид қилади. Қуръони каримда ақлга тааллуқли сўзлар 50 марта ишлатилган. «Ақл эгалари» деган жумла эса 10 мартадан кўпроқ ишлатилган. Шунинг ўзи ҳам Қуръон ақлга катта эътибор берганининг далилидир.

Қуръон ақлнинг улкан неъмат эканини шундай баён қилади:

ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ

«Бунда, албатта, ақл юритувчи қавмлар учун оят(белги)лар бордир» (Раъд сураси, 4-оят). 

ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ

«Батаҳқиқ, аниқ ишонувчи қавмларга оятларни баён қилганмиз» (Бақара сураси, 118-оят) ва ҳоказо.

Бошқа оятларда эса Аллоҳ таоло ақлни ишлатмаганларни айблайди:

«Аллоҳнинг ҳузурида жонзотларнинг энг ёмони, албатта, кару соқов бўлиб, ақл юритмайдиганлардир» (Анфол сураси, 22-оят).

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ

«Ёки уларнинг кўплари тинглай олурлар, ёки ақл юрита олурлар деб ҳисоблайсанми? Улар чорва кабидирлар, холос. Балки улар яна ҳам йўлдан адашганроқдирлар» (Фурқон сураси, 44-оят). 

Бошқа бир оятда ақлни ишлатмаслик охират азобига сабаб бўлишини эслатади:

ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ

«Ва улар: «Агар қулоқ осганимизда ёки ақл юритганимизда эди, ловуллаган олов соҳиблари орасида бўлмаган бўлар эдик», дерлар» (Мулк сураси, 10-оят).

Мана шу нарсаларнинг барчаси Исломда ақлнинг нақадар улкан баҳоланишини кўрсатади.


“Иймон” китобидан


Муаллиф
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф
Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Ибн Асокир .Тариху Димашқ,да, имом Заҳабий .Тазкиратул ҳуффоз,да зикр қилишади.Имом Авзоий айтади.Бир ҳаким киши менга деди.Сафарга чиқмоқчи бўлиб йўлга чиқдим. давоми...

3497 09:00 / 23.01.2023
Суфёни Саврий раҳимаҳуллоҳ деди .Кам сўзлашни лозим тут, қалбинг мулойимлашади, юмшайди. Кўпроқ сукутни лозим тут, тақвога эга бўласан. Дунёга ҳарис бўлмагин. давоми...

2021 14:00 / 11.08.2022
bull Ҳиндистондаги кўплаб машҳур кимсаларнинг сигирга сиғинаётганини кўрганингда bull Мулҳид нейрохирург Аллоҳ таолонинг яратган нарсаларидаги асаб толаларининг давоми...

2947 09:00 / 18.02.2023
Кичкина ўғлимнинг кеча кечқурундан бери мазаси йўқ. Ишдан келсам, ҳамон аҳволи ўзгармаган, бирор натижа сезилмайди. Уни шифохонага олиб боришга қарор қилдим. У давоми...

3907 14:01 / 02.06.2022